Jak ustalić przebieg granic działki?

Płot to nie wszystko, czyli gdzie szukać informacji o granicach działki

W tym celu powinieneś skontaktować się z odpowiednią jednostką administracyjną – otrzymasz od niej wypis i wyrys z ewidencji gruntów i budynków. Zazwyczaj jest to wydział geodezji, infrastruktury lub pokrewny bądź Powiatowy Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej.

Informacje te zweryfikujesz również przez internet. Ta wiedza przyda Ci się, gdy nie jesteś właścicielem działki, tylko na razie znajdujesz się na etapie poszukiwawczym. Mapy i dane geoprzestrzenne, pochodzące z urzędowych rejestrów, można sprawdzić pod adresem geoportal.gov.pl. Pamiętaj jednak, że mają one charakter orientacyjny. Jest to bezpłatne rozwiązanie przeznaczone dla wszystkich obywateli, przedsiębiorców i administracji publicznej. Umożliwia weryfikację dokładnego przebiegu granic, kształtu działki i jej wielkości rzeczywistej. Jak z tego narzędzia skorzystać? Spieszymy z instrukcją!

1. Wejdź na stronę internetową https://www.geoportal.gov.pl/ i wybierz „Geoportal krajowy” z opcji dostępnych w menu głównym.
2. Zostaniesz przekierowany bezpośrednio na stronę, na której wyświetla się mapa Polski. Po prawej stronie zobaczysz okienko z tytułem „Zawartość mapy”. W ramach zakładki „Warstwy” zaznaczasz usługę „Ewidencja gruntów i budynków”. Potem wystarczy poczekać, aż dane się załadują, a na mapie pojawią się informacje pochodzące z jednostek powiatowych.
3. Jeśli zaznaczyłeś interesującą Cię warstwę, możesz przejść do poszukiwań działki. Masz do wyboru dwie opcje: w wyszukiwarce wpisujesz miejscowość, ulicę i numer domu lub skalujesz mapę, używając przybliżania (+) bądź oddalania (-) – obraz przeciągasz lewym przyciskiem myszy.
4. Granice przebiegu działki wyznaczają niebieskie linie. Klikając na wybrany obszar, dowiesz się również, jaki jest identyfikator działki, jej numer ewidencyjny, ile wynosi pole pow. w ewidencji gruntów (ha) oraz w jakim województwie, powiecie i gminie się znajduje.

Przebieg granic konkretnej działki możesz również sprawdzić w serwisie Dzialki360.pl. Na podstawie numeru ewidencyjnego działki możesz wygenerować dla wskazanego terenu szczegółowy raport, w sekcji "Położenie nieruchomości" znajdziesz informacje o lokalizacji wybranej działki, jej kształt oraz granice działek sąsiadujących wraz z ich numerami:

Natomiast, w sekcji "Parametry geometryczne terenu" znajdziesz powierzchnię oraz obwód terenu obliczone na podstawie współrzędnych punktów granicznych, np.:

Na czym polega rozgraniczenie nieruchomości?

Rozgraniczenie nieruchomości to nic innego jak proces ustalenia dokładnego przebiegu granic danego terenu, który można przeprowadzić w dowolnym momencie. Dotyczy on wszystkich lub wybranych granic nieruchomości, w tym przyległych nieruchomości lub innych gruntów. Wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci miast mogą przeprowadzić rozgraniczenie z własnej inicjatywy – ma to miejsce z reguły przy scalaniu gruntów oraz wtedy, gdy uzasadniają to potrzeby gospodarki narodowej lub interes społeczny. Możliwe jest też złożenie wniosku przez samego zainteresowanego. Geodeta, który jest upoważniony przez wójta lub odpowiedniego urzędnika, wykonuje czynności związane z ustaleniem przebiegu granic, a koszty tej procedury ponoszą zazwyczaj: wnioskodawca bądź strony rozgraniczanych nieruchomości.

Proces rozgraniczenia nieruchomości w kilku krokach

Omówmy teraz pokrótce, z jakich etapów składa się proces rozgraniczania nieruchomości.

1. Po otrzymaniu wniosku urzędnicy wydają postanowienie o wszczęciu postępowania rozgraniczeniowego i powiadamiają o tym fakcie właścicieli działek.
2. Następny krok to wybór geodety. Często jest tak, że wnioskodawca sam zgłasza, z czyich usług chciałby skorzystać, a wójt, burmistrz bądź prezydent miasta nie ma do tego zastrzeżeń (przy czym pamiętaj, że nic złego się nie stanie, jeśli nie wskażesz we wniosku konkretnego geodety).
3. Ze strony geodety następują czynności przygotowawcze. Począwszy od zgłoszenia prac geodezyjnych w ośrodku dokumentacji, przez analizę informacji pochodzących z: dokumentów samych zainteresowanych, państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz ksiąg wieczystych, po wskazanie daty ustalenia przebiegu granic i poinformowanie stron, kiedy powinny stawić się na gruncie (nie później niż 7 dni przed terminem).
4. Nadchodzi moment spotkania. Geodeta ustala tożsamość stron, przyjmuje pełnomocnictwa i przeprowadza wywiad terenowy. W praktyce chodzi o zlokalizowanie oraz identyfikację przesuniętych, uszkodzonych lub zniszczonych znaków i punktów granicznych – o ile istnieją dokumenty umożliwiające określenie ich położenia. Ważne: jeśli nie można określić, kto ma prawo reprezentować stronę w procesie ustalania granic, geodeta przekłada wykonanie zadania i informuje o tym odpowiedni organ.
5. Jeśli geodeta ustala przebieg granicy na podstawie zebranych dowodów, to w dalszej kolejności wskazuje zainteresowanym granice ich działek, stabilizuje punkty graniczne, sporządza odpowiednią dokumentację oraz wykonuje pomiar granicy. Może się zdarzyć, że wspomniane dowody będą niewystarczające. Wówczas decydują zgodne oświadczenia obu stron bądź jednej z nich (przy założeniu, że druga nie ma po prostu żadnych uwag).
   - W sytuacji, w której wystąpi spór co do granic, geodeta powinien nakłaniać strony do zawarcia ugody. Jeśli uda się osiągnąć porozumienie, sporządza akt ugody - obejmuje on tylko te miejsca, które były kwestią sporu. Dalsze czynności przebiegają tak samo, jak w przypadku ustalenia granicy na podstawie zebranych dowodów.
   - Co, jeśli do porozumienia nie dojdzie? Wówczas geodeta tymczasowo ustala granice, sporządza protokół graniczny i przygotowuje opinię odnośnie do lokalizacji granicy. Sprawa może zostać przekazana do sądu, który zajmuje się jej rozpatrzeniem w trybie postępowania nieprocesowego.
6. Następnie wójt, burmistrz lub prezydent miasta wydaje decyzję o rozgraniczeniu nieruchomości, chyba że strony zawarły ugodę – wówczas nie ma konieczności jej potwierdzania przez urząd gminy.

Chcesz złożyć wniosek o rozgraniczenie nieruchomości? Zobacz, jak to zrobić

Wzór formularza powinieneś znaleźć na stronie internetowej właściwego urzędu miasta. Możesz złożyć go na miejscu, w wyznaczonej do tego jednostce lub przesłać pocztą. Wraz z wypełnionym wnioskiem dostarczasz dowód uiszczenia opłaty skarbowej i pełnomocnictwo – jeśli jest ono potrzebne. Warto dołączyć też odpis z księgi wieczystej, dokument stwierdzający tytuł prawny do nieruchomości, wypisy z rejestru ewidencji gruntów dla nieruchomości objętych wnioskiem, a także kopię mapy ewidencyjnej ze wskazaniem spornej granicy – nie jest to konieczne, ale może usprawnić cały proces. Decyzję otrzymasz w ciągu miesiąca od dnia złożenia papierów, chyba że Twój przypadek jest bardziej skomplikowany. Wówczas procedura może potrwać do dwóch miesięcy.

Przeczytaj: Wymiary i kształt działki - jak je sprawdzić?

Wznowienie granic działki. O co w tym chodzi?

Bez względu na to, czy przeprowadza się rozgraniczenie nieruchomości, czy procedurę wznowienia granic działki, kluczową rolę odgrywa istniejąca dokumentacja, która pomaga precyzyjnie określić położenie punktów granicznych. Wznowienie granic to czynność techniczna polegająca na ponownym ustaleniu ich położenia w przypadku przesunięcia, uszkodzenia lub zniszczenia znaków granicznych. Ustabilizowaniem znaków granicznych zajmuje się geodeta, a cena za tę usługę zależy od rejonu Polski i wielkości działki. Czynność tę zleca się np. wtedy, kiedy podejrzewasz, że sąsiad przesunął płot na Twoją działkę. Jeśli geodeta potwierdzi przypuszczenia, masz prawo na piśmie zażądać od sąsiada przesunięcia ogrodzenia. W przypadku, gdy nie odniesie to żadnego skutku, powinieneś skierować sprawę do sądu.

Czy przy zakupie działki warto zatrudnić geodetę?

Załóżmy hipotetyczny scenariusz: chcesz nabyć działkę pod inwestycję, decyzję o zakupie podejmujesz na podstawie lokalizacji, ceny, odpowiedniej dokumentacji i ogólnych oględzin terenu. Stajesz się jej właścicielem, a w przyszłości okazuje się, że grunt przeznaczony pod zabudowę w praktyce nie przebiega tam, gdzie powinien… Rezultat? Nieciekawy spór z sąsiadami. Właśnie w celu uniknięcia takich sytuacji rekomenduje się zatrudnienie geodety, który w terenie sprawdzi wiarygodność danych i prawidłowość powierzchni zapisanej w ewidencji gruntów.

Gdzie znaleźć więcej informacji na temat działki?

Możesz wygenerować specjalny raport na naszej stronie internetowej - Dzialki360.pl. Dowiesz się z niego, jaka jest dokładna lokalizacja i geometria działki, przejrzysz ważne zagadnienia formalnoprawne, przeanalizujesz infrastrukturę, fizjografię, potencjał solarny, zagrożenia i uciążliwości, geologię oraz otoczenie terenu, a także sprawdzisz lokalne dane demograficzne.

Przeczytaj również: Co sprawdzić przed kupnem działki?