Budynki użyteczności publicznej mają w polskim prawodawstwie definicję ustawową. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1225 ze zm.) przez “budynek użyteczności publicznej” należy rozumieć budynek przeznaczony na potrzeby:
oraz inne budynki przeznaczone do wykonywania podobnych funkcji. Innymi słowy, budynkiem użyteczności publicznej jest taki budynek, z którego mogą korzystać wszyscy i który służy zaspokojeniu potrzeb społecznych człowieka.
W serwisach mapowych można spotkać się z pojęciem “obiektów POI”. Skrót ten pochodzi od angielskich słów “Point of Interest”, czyli “Interesujące miejsca, punkty”. Takimi punktami są oczywiście budynki użyteczności publicznej, czyli urzędy, szkoły, przychodnie i szpitale, sklepy i punkty usługowe. Mogą się wśród nich pojawić także inne ciekawe lub ważne miejsca, na przykład atrakcje turystyczne albo miejsca niebędące budynkami, jak przystanki autobusowe, bankomaty czy paczkomaty.
Nieco inaczej szuka się obiektów POI w odniesieniu do położenia działki niż wtedy, gdy potrzebujemy znaleźć konkretny obiekt w danym momencie. Serwisy mapowe zwykle wykorzystujemy właśnie w ten drugi sposób - wpisujemy kategorię obiektu i sprawdzamy, który obiekt z tej kategorii jest najbliżej, albo do którego najłatwiej dotrzeć; albo podajemy konkretny obiekt i sprawdzamy, gdzie się znajdujemy my i jak do tego obiektu dojść, dojechać, albo jaka dzieli nas odległość. W przypadku nieruchomości interesuje nas pełny wachlarz możliwości, jakie oferuje dana okolica. To znacznie więcej danych, na które nie wystarczy tylko zerknąć - wymagają one przeprowadzenia analizy.
W terenie możemy się spotkać z różnym rozmieszczeniem budynków użyteczności publicznej. W dużych miastach jest ich siłą rzeczy więcej i są to obiekty o wielorakich funkcjach. Znajdziemy tu urzędy, sądy, szkoły podstawowe, średnie i uczelnie wyższe, przychodnie i szpitale, muzea, teatry, a nawet filharmonię czy operę. Na obszarach wiejskich w bliskim sąsiedztwie mogą się znajdować wyłącznie obiekty najbardziej potrzebne, a i to nie wszystkie. Sklep spożywczy, szkoła podstawowa i przychodnia pewnie znajdują się w centrum miejscowości, a szkoły średnie być może nawet w większych miejscowościach sąsiednich.
Szukając działki pod inwestycję, czy to indywidualną, czy komercyjną, warto wcześniej określić swoje potrzeby dotyczące dostępu do obiektów użyteczności publicznej. Jest to sprawa całkowicie indywidualna, zatem nie da się z góry powiedzieć, że nieruchomości położone w pobliżu danej kategorii obiektów są lepsze, a te które “mają daleko”, są gorsze. To inwestor, bazując na solidnej analizie otoczenia działki, sam stwierdza, czy nieruchomość spełnia jego oczekiwania.
Przeczytaj: Natężenie hałasu w otoczeniu działki - jak sprawdzić?
Dane o położeniu budynków użyteczności publicznej w terenie to bardzo istotny element informacji przestrzennej, wykorzystywany nie tylko wtedy, gdy szukamy miejsca pod budowę domu. Za każdym razem, gdy chcemy w obcym mieście - a często także i w miejscu dobrze nam znanym - znaleźć urząd, szkołę, muzeum, galerię handlową albo salon fryzjerski, korzystamy z danych o lokalizacji POI. Dane te są rzetelne, a zarazem łatwe do wyszukania w ramach wszelkiego rodzaju ogólnodostępnych systemów informacji przestrzennej.
Tym, co interesuje potencjalnego nabywcę działki jest, jak już wspomnieliśmy, nieco bardziej skomplikowana analiza dostępności obiektów POI, w odniesieniu do konkretnego punktu na mapie - czyli działki, której kupno rozważamy. Taką analizę można otrzymać w ramach raportu o terenie do wygenerowania na portalu Dzialki360.pl. Raport zawiera informację o obiektach użyteczności publicznej w promieniu ok. 1 km od wskazanej działki, z podziałem na funkcje, tj.:
a także przystanki, paczkomaty i inne drobne obiekty usługowe.
Dane te przedstawione są na mapie oraz w postaci tabeli, gdzie zawarte są informacje o najbliższych obiektach z podaniem ich nazwy oraz czasu dojścia pieszego. Wygenerowana mapa, do której dołączona jest legenda, w przejrzysty sposób pokazuje przestrzenne rozmieszczenie tych obiektów w stosunku do interesującej nas działki (znajdź ją na mapie i wygeneruj dla niej raport!).
Przeczytaj: Analiza zasięgu czasu dojścia i dojazdu wokół wybranej działki
Jak informacja o położeniu działki względem obiektów użyteczności publicznej może wpłynąć na naszą decyzję o zakupie działki? Przede wszystkim, jak już wspomnieliśmy, przed kupnem działki pod budowę własnego domu, musimy odpowiedzieć sobie na pytanie, z jakich usług będziemy korzystać często, a z jakich tylko okazjonalnie. Na przykład, jeśli mamy dzieci, pewnie będą chodzić do szkoły, zatem warto, by była blisko. Prawie na pewno będziemy robić codzienne zakupy. A może interesuje nas uprawianie sportu? Z drugiej strony warto też wiedzieć, gdzie są obiekty generujące hałas i zakłócenia, jak stadiony piłkarskie, albo kościoły.
Jeśli z kolei rozglądamy się za działką inwestycyjną, wiedza o tym jakie usługi znajdują się w pobliżu, a jakich być może brak, może pomóc nam podjąć decyzję odnośnie naszej potencjalnej oferty komercyjnej. A gdy zamiarem inwestycyjnym jest budowa budynku mieszkalnego wielorodzinnego, to łatwy dostęp do obiektów POI może poprawić atrakcyjność nowych mieszkań.
Przeczytaj także: Co sprawdzić przed kupnem działki?