Strefy oddziaływania lotnisk

Lotnisko jako sąsiedztwo uciążliwe

Chyba nikogo nie trzeba przekonywać, że lotnisko jest sąsiedztwem uciążliwym. Silniki samolotów generują hałas o szczególnie dużej intensywności:

• startujący samolot z silnikiem odrzutowym – ok. 130 dB,
• silnik odrzutowy na niskich obrotach – ok. 120 dB,
• silnik turboodrzutowy – ok. 140 dB,
• silnik turboodrzutowy z dopalaczem – ok. 150 dB,
• śmigło naddźwiękowe – ok. 135 dB

Dla porównania ruchliwa ulica w dużym mieście generuje hałas rzędu 80 dB, hala fabryczna ok. 85 dB, a przejeżdżający pociąg ekspresowy to ok. 110 dB. Próg bólu dla człowieka wynosi 90 dB.

Mówimy tu oczywiście o hałasie w bezpośredniej bliskości źródła dźwięku, czyli do 10 m. W odległości 50 m natężenie hałasu generowanego przez silnik odrzutowy na niskich obrotach spada do ok. 90 dB, natomiast silnika odrzutowego na pełnym ciągu do ok. 115 dB. To nadal bardzo dużo.

Samoloty sportowe, wyposażone w lotnicze silniki tłokowe generują hałas przekraczający ten, jaki wytwarzają silniki tłokowe montowane w samochodach. Już choćby z tego względu warto sprawdzić, w jakiej odległości od niej znajduje się najbliższe lotnisko, jakiego typu samoloty z niego korzystają oraz w jakim kierunku najczęściej startują.

Trzeba też wziąć pod uwagę częstotliwość startów i lądowań samolotów na danym lotnisku, czy to pasażerskim, militarnym, czy sportowym. Samoloty pasażerskie odbywają regularne kursy międzymiastowe i międzynarodowe - starty i lądowania mogą się zatem odbywać nawet co kilka minut. Nie można jednak oczekiwać, że na innego typu lotniskach będą one miały miejsce rzadziej. Tutaj przecież szkolą się piloci zawodowi, którzy muszą także nauczyć się pracy w trudnych warunkach, na przykład wieczorem, czy w nocy. A piloci, dla których latanie to hobby, często spędzają całe soboty i niedziele w kokpicie samolotu sportowego.

Przeczytaj: Strefy ochronne wokół terenów zamkniętych

Czy przy lotnisku można wybudować dom i co o tym decyduje?

O ile inwestor powinien chronić siebie i swoją inwestycję przed hałasem generowanym przez samoloty, to zagadnienia związane z ochroną lotnictwa i lotnisk reguluje ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz. U. z 2023 r. poz. 2110 tekst jednolity ze zmianami) oraz pokrewne ustawy i rozporządzenia wykonawcze. Wpływ na budownictwo ma element określony terminem “powierzchnie ograniczające przeszkody”. Jest to układ powierzchni płaskich i stożkowych, które wyznaczane są w zależności od rodzaju lotniska, ilości dróg startowych, kategorii podejść do lądowania, wyposażenia lotniska oraz innych czynników określonych w przepisach. Sposób wyznaczania tych powierzchni jest dość skomplikowany i indywidualny dla każdego lotniska, czy to użytku publicznego, czy wyłącznego.

Przestrzeń ograniczona tymi powierzchniami to przestrzeń powietrzna danego lotniska. W tej przestrzeni nie mogą się znajdować żadne obiekty budowlane, zatem powierzchnie ograniczające przeszkody dyktują, jakiej wysokości obiekty mogą powstawać w bliższym i dalszym sąsiedztwie lotniska. Przy tej ocenie bierze się pod uwagę wysokość obiektu wraz z wszelkimi instalacjami wystającymi ponad dach, takimi jak kominy, maszty antenowe i tym podobne. Jeśli powierzchnia ograniczająca przeszkody styka się z powierzchnią gruntu, to, naturalnie, w takim miejscu w ogóle nie wolno nic budować. Jak wynika z powyższej analizy przepisów sytuacja jest bardzo indywidualna i inna w przypadku każdego lotniska.

Jak uzyskać pozwolenie na budowę w okolicy gdzie jest lotnisko?

Procedura inwestycyjna w przypadku miejscowości, w których znajdują się lotniska wygląda podobnie, jak w okolicach, gdzie ich nie ma. Najpierw trzeba sprawdzić miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego – informacja o tym, czy na danym obszarze taki plan został sporządzony, czy nie, znajduje się w naszym raporcie o działce na stronie Dzialki360.pl. W planie miejscowym zaznaczone są obszary, które są wyłączone z zabudowy ze względu na ochronę lotniska – czyli występujące “powierzchnie ograniczające przeszkody” uniemożliwiające realizację inwestycji kubaturowych, masztów i tym podobnych. Działka położona na takim terenie nie może być zatem oferowana na rynki jako działka budowlana.

Jeśli dla danego obszaru nie uchwalono planu miejscowego, konieczne jest wystąpienie z wnioskiem o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. W trakcie procedowania wniosku, projekt decyzji dla inwestycji planowanej na terenie, w którym wyznaczono powierzchnie ograniczające zabudowę przesyłany jest do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, celem uzgodnienia pod względem bezpieczeństwa ruchu lotniczego i prawidłowego funkcjonowania lotniczych urządzeń naziemnych.

Dodatkowo, w celu ochrony lotnisk przed działaniami i zdarzeniami, które mogą powodować zagrożenia dla ruchu samolotów, projekty decyzji o warunkach zabudowy uzgadniane mogą być przez terenowe organy wykonawcze Ministra Obrony Narodowej w przypadku lotnisk wojskowych, lub przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych w przypadku lotnisk należących do służb porządku publicznego. Organy te wydają między innymi opinie dotyczące możliwości lokalizacji inwestycji ze względu na wysokość zabudowy.

Przeczytaj: Co sprawdzić przed kupnem działki?